Drinkwater bedrijven en overheid zelf verantwoordelijk voor het ontstaan van drinkwater crisis.
De zomer van 2018 was kurkdroog en de drinkwaterbedrijven sloegen alarm: de waterdruk kon wegvallen door een dreigend tekort aan drinkwater. De media stonden vol met tips om water te besparen, van het opvangen van douchewater tot het minder doorspoelen van het toilet. Maar dit probleem kwam niet uit de lucht vallen. Het was niet alleen een kwestie van te weinig drinkwater, maar ook van een groeiende bevolking en een vervuiling van het grond- en rivierwater.
Na 2018 werd het steeds duidelijker dat we afstevenden op een groot drinkwaterprobleem. De drinkwaterbedrijven zijn verplicht om drinkwater te leveren als een basisvoorziening. Dat klopt natuurlijk, want zonder water geen leven. Dus water drinken is een must, maar wie drinkt er meer dan 130 liter water per dag? Want dat is de situatie in Nederland. Mensen zijn de laatste jaren steeds meer drinkwater gaan gebruiken, een paar jaar geleden was het nog 120 liter water per dag, nu is het maar liefst 130 liter water per dag en wat zijn de grootste waterverbruikers in huis…het toilet en de douche. Was de douche vroeger alleen nog maar een eenvoudige handdouche, tegenwoordig hangen de speciaalzaken vol met regendouches van 20cm of groter die aanzienlijk meer water gebruiken.
De douche wordt niet langer gezien als een manier om alleen maar schoon te blijven, douchen is een relaxmoment, een moment om jezelf terug te trekken uit de dagelijkse beslommeringen. Uit een onderzoek van Hans Grohe van een paar jaar geleden blijkt dat er per persoon gemiddeld tussen de 88 en 96 liter water per dag bijna ongebruikt door het doucheputje naar het riool stroomt. De douche is daarmee de nummer 1 in de ranglijst van waterverbruikers. Je zou dus denken dat een andere manier van douchen de oplossing is en dat kan. Deze manier van douchen heet upcycle douchen.
De eerste upcycle douche ter wereld is een Nederlandse uitvinding van René Betgem uit Almere. René, die al 25 jaar een sanitairzaak heeft in Almere, bedacht het douchesysteem voor zijn dochters, die lang onder de douche stonden rond 2003. Het is een feit dat pubers erg lang kunnen douchen. Douchen is niet alleen zonde van het water, maar het opwarmen van douchewater kost ook veel geld en dat verwarmen betekent ook meer CO2-uitstoot. De Upfall Shower, zoals het systeem van René Betgem heet, is nu 10 jaar op de markt en wie denkt dat zijn uitvinding met open armen ontvangen werd, heeft het mis.
In het begin was er enthousiasme in de pers en de innovatiewereld, maar dat enthousiasme bekoelde toen Betgem de oud-directrice van Vitens sprak in 2016, die hoewel ze het product geweldig vond, problemen verwachtte met haar aandeelhouders als ze bekend zou maken dat ze zijn vinding steunde. Toen klanten van Betgem na een jaar douchen met de Upfall Shower brieven kregen van hun drinkwaterbedrijf met de vraag hoe het kwam dat ze nog maar zo weinig water gebruikten, was het hem duidelijk: de drinkwaterbedrijven zaten niet te wachten op zijn innovatie.
De rol van de drinkwaterbedrijven werd nog duidelijker toen op Texel het duurzaamste hotel van Nederland, Nieuw Leven, zijn deuren wilde openen met 30 Upcycle douches. ILT stond meteen op de stoep, getipt door Vitens, en legde een dwangsom van €40.000 op als ze de douches zouden gebruiken. Daarna volgde een rechtszaak die een paar jaar duurde en een verwijdering van de Milieulijst, zodat zakelijke gebruikers geen subsidie meer konden krijgen op de aanschaf van de Upfall Shower. Uiteindelijk deed de rechter een positieve uitspraak voor de Upfall Shower en werden de upcycle douches in gebruik genomen bij Nieuw Leven op Texel.
Inmiddels douchen duizenden mensen dagelijks met het Upcycle douchesysteem en zijn Ikea en ook Grohe bezig met een eigen recycle douchesysteem. Maar de houding van de drinkwaterbedrijven en de overheid blijft onveranderd. Na 2018 zien we elk jaar meer en meer hoe de drinkwaterbedrijven zich in allerlei bochten wringen om aan de vraag naar voldoende drinkwater te voldoen. In de ogen van de drinkwaterbedrijven moeten er meer water win locaties beschikbaar komen, maar nu ook milieuorganisaties zich hiermee gaan bemoeien lijkt die kans uitgesloten. We zullen dus anders met ons drinkwater moeten omgaan, en upcycle douchen is daar een goed voorbeeld van.
De hele wereld zal baat hebben bij deze manier van douchen want het kan vrijwel overal toegepast worden. Niet alleen in huizen maar wat te denken van hotels, recreatie bungalows, B&B, etc. Het is bekend dat in hotels het gemiddelde watergebruik op zelfs 190 liter water per dag ligt, dus daar valt veel te winnen.
Innovaties worden gedaan door 10% van de mensen en de rest loopt er achteraan of werkt zelfs tegen. Het besef dat er iets moet veranderen leeft bij vrijwel iedereen, maar wie is bereid een offer te brengen om deze innovaties vaak ten koste van enorme inspanningen en persoonlijke offers er doorheen te duwen? Zo ook René Betgem die zich vaak een roepende in de woestijn voelt na 20 jaar. Zijn drijfveer is altijd zijn geloof geweest in het product en ziet dat bevestigd in de duizenden gebruikers van zijn upcycle douche systeem.
Onlangs deed Betgem weer een poging om zijn Upfall Shower terug op de milieulijst te krijgen en kreeg hij dit antwoord:” Goed dat u ons blijft herinneren aan uw techniek. I&W is er niet van overtuigd dat MIA\Vamil-steun ingezet moet worden voor grijswaterrecycling. Dat treft niet alleen uw techniek, maar ook vele andere technieken waarmee grijswaterrecycling gerealiseerd kan worden. Zodra daar verandering in komt, dan zullen we I&W zeker voorstellen uw techniek (en die van anderen) op te nemen op de Milieulijst. Helaas heb ik op dit moment geen beter bericht daarover.